Psikoterapist Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?

Psikoterapiye başlamak, yaşamın zorlayıcı dönemlerinde iyileşme ve değişim için atılan önemli bir adımdır. Ancak terapi sürecinden en yüksek faydayı sağlayabilmek için, ihtiyaçlara ve beklentilere en uygun terapisti bulmak önemli. Hangi kriterlere bakılması gerektiğini bilmek her zaman kolay olmayabilir; bu nedenle terapist seçimi, çoğu insan için başlı başına bir keşif sürecidir. Bu yazıda, bilimsel veriler ışığında ve pratik ipuçlarıyla, terapist seçerken dikkat edilebilecek temel noktaları ele alıyoruz. 1. Mesleki Yetkinlik ve Eğitim Arka Planı

• Terapistin psikoloji, psikiyatri veya psikolojik danışmanlık gibi ilgili bir alanda lisansüstü eğitim almış olması gerekir.

• İlgilendiğiniz terapi yaklaşımında (ör. BDT, EMDR, Şema Terapi) resmi eğitimler alıp almadığını ve süpervizyon deneyimini öğrenin.

• Türkiye’de yasal olarak ruh sağlığı alanında psikoterapi uygulama yetkisi olan meslek gruplarını bilmek önemlidir.

  
  

2. Lisans ve Etik Yükümlülükler

• Terapistin mesleki bir odaya, derneğe veya lisans kuruluna kayıtlı olup olmadığını sorgulayın.

• Etik ihlal şikayetlerini değerlendirecek bir mekanizmaya bağlı olmak, güvenilirlik açısından kritik bir göstergedir.

  
  

3. Terapi Yaklaşımı ve Uygunluk

• Farklı ekollerin (ör. Bilişsel Davranışçı, Psikodinamik, EMDR) farklı teknik ve odak noktaları vardır.

• İhtiyaçlarınıza uygun bir yaklaşım kullanan ve bunu sizinle açıkça paylaşan terapistleri tercih edin.

  
  

4. Terapötik İttifak ve Güven Hissi

• Kendinizi terapistinizin yanında rahat, anlaşılmış ve yargılanmamış hissetmeniz gerekir.

• Araştırmalar, güçlü bir terapötik ittifakın terapi sonuçlarını doğrudan etkilediğini göstermektedir (Flückiger et al., 2018).

  
  

5. Kültürel ve Kimlik Duyarlılığı

• Terapistin kültürel çeşitlilik, toplumsal cinsiyet kimlikleri, cinsel yönelimler ve farklı yaşam biçimlerine duyarlı olup olmadığı önemlidir.

• Özellikle LGBTQ+ friendly veya göçmen/azınlık gruplarına duyarlı bir terapist, güvenli bir alan yaratır.

  
  

6. Gizlilik ve Güvenlik İlkeleri

• Terapistinizin gizlilik ilkeleri, veri güvenliği ve acil durum protokolleri hakkında açık olması gerekir.

• Bu konuların ilk görüşmede net bir şekilde açıklanması, etik standartların göstergesidir.

  
  

7. Sınırlar ve Profesyonel Tutum

• Terapistin, seans süresi, ücret politikası, iletişim şekli gibi konularda tutarlı ve şeffaf olması önemlidir.

• Fazla samimi, kişisel bilgi paylaşan veya profesyonel sınırları ihlal eden terapistlerden kaçınılmalıdır.

  
  

8. Bilimsel Kanıta Dayalı Çalışma

• Terapistin kullandığı yöntemlerin, etkinliği bilimsel araştırmalarla destekleniyor olması gerekir.

• Kanıta dayalı yaklaşım, terapötik sürecin rastlantısallıktan uzak, sistematik olmasını sağlar.

  
  

9. Kendi Sınırlarınızı ve Beklentilerinizi Bilmek

• Terapiye başlamadan önce beklentilerinizi, hedeflerinizi ve sınırlarınızı netleştirin.

• Bu noktada terapistin size, sürecin nasıl işleyeceği hakkında net bilgi vermesi gerekir.
  

Kaynakça Flückiger, C., Del Re, A. C., Wampold, B. E., & Horvath, A. O. (2018). The alliance in adult psychotherapy: A meta-analytic synthesis. Psychotherapy, 55(4), 316–340. https://doi.org/10.1037/pst0000172